"... istota sporu: kolana. Mieć je czy nie mieć? Używać czy nie?
Obraz przywołuje Joseph Ratzinger za apoftegmatami ojców pustyni, w "Duchu liturgii": "diabeł został zmuszony przez Boga do pokazania się niejakiemu opatowi Apollonowi. Diabeł był czarny, brzydki, o przerażająco wątłych członkach, przede wszystkim jednak nie miał kolan. Niezdolność klęczenia okazuje się zatem istotą elementu diabolicznego".
Tu parę słów mojego komentarza. Nie sądzę aby autor chciał w tym momencie deprecjonować tych, którzy z racji wieku lub choroby nie są już wstanie zgiąć swoich kolan. Mają jednak wewnętrzną postawę pokornego stanięcia przed Bogiem. Myślę też, że gdy człowiek staje wobec Pana z rękami wzniesionymi ku Niemu, aby Go wychwalać i uwielbiać, że nie jest to wyrazem nieuszanowania naszego Pana i Stwórcy. Natomiast wszystkim klękającym w Kościele pragnę zwrócić uwagę na to w jaki sposób to czynią. Niestety wielu czyni to niestarannie, i wcale nie ze względu na chorobę czy wiek. Bywa, że tak PT panowie i panie, bardziej dbają o swoje spodnie, czy pończochy niż o akt ukorzenia wobec Stwórcy. Czasem wygląda to komicznie, jakby przykucali w celu wypróżnienia zawartości żołądka, niestety od ołtarza dokładnie to widać, miewam czasem pokusę by zwrócić na to uwagę. Jak dotąd powstrzymuję się, ale czy długo jeszcze wytrzymam, nie wiem.
Dalej autor pisze nt pychy:
Pycha jest właściwą chorobą człowieka. Była grzechem Adama, jest grzechem naszym, kiedy uznajemy, że nie potrzebujemy Boga, że sami sobie poradzimy z życiem i śmiercią. Tymczasem prawda jest taka, że nie możemy bez Niego istnieć, a prawdziwa wielkość człowieka polega na tym, że tylko Bóg mu wystarcza.
Tu znowu mały wtręt. Urządzając się w nowym mieszkaniu i przeglądając papiery, by choć trochę wyrzucić, trafiłem na kartkę, którą ktoś przy jakiejś okazji podarował z takim tekstem: "Nie lękaj się, Bóg sam wystarczy" Zawiesiłem ją sobie nad biurkiem, by mi towarzyszyła na co dzień.
W tym też sensie pycha jest ściśle skorelowana z kłamstwem, jedno i drugie, głęboko od siebie zależne, podkarmiają się, rozwijając chorobę prowadzącą do śmierci.
Właściwym celem pychy i jej niezawodnym skutkiem jest bowiem zniszczenie człowieka. Jest to cel dalekosiężny, ukryty szczelnie za maskującymi go parawanami autonomii, emancypacji, odzyskania wolności etc., etc., które rzekomo są osiągalne tylko w oderwaniu od Boga jako owoc Jego zanegowania. Ale negacja Boga sama w sobie nie jest "skuteczna" - Boga zniszczyć się nie da. Natomiast człowieka - już tak. ...
... pycha należy istotnie do powabu szatana i ... jako taka prowadzi konsekwentnie do zniszczenia człowieka. (jest to tzw pompae diaboli). Czy "Czy wyrzekacie się powabu szatana (pompae diaboli)?" - to drugie z tzw wyrzeczeń chrzcielnych. Diabelski powab to (pseudo)uroki pewnego stylu życia, stylu, w którym celebracja własnego egotyzmu wywiedzionego z nikim i niczym nieograniczonego samostanowienia (ostatecznie z bezbożności, z negacji Boga) idzie w parze z pogardą dla człowieka, z okrucieństwem i przemocą, które stają się szczytem zabawy. Jest to pompatyczność najciemniejszych zaułków ludzkiej historii: Kaliguli i rzeźników wołyńskich, zarządców obozów koncentracyjnych i gułagów, Hitlera i Stalina. Mieć władzę po to, by móc tak żyć: zadając cierpienie i siejąc śmierć. Oto pompae diaboli.
Pierwotnie określenie to oznaczało wielkie, krwawe widowiska, pogański teatr, igrzyska, w których okrucieństwo było rozrywką, a zabijanie ludzi czymś spektakularnym. A więc anachronizm, bo walki gladiatorów już się nie odbywają? Niestety, nie. ... hipokryzja i polityczna poprawność, bliskie - jak każde kłamstwo - krewne pychy, stanowią przykrywkę, pod którą buzuje medialno-internetowa fascynacja przemocą i nasz, widzów, niejednoznaczny stosunek do globalnych obrazów cierpienia i śmierci. Obok godnych podziwu reakcji współczucia i pomocy pompae diaboli również jest prawdą o nas i czasach naszych: ból i poniżenie jednych jako szatański afrodyzjak dla drugich. Benedykt XVI uczył" "powab diabła [określa] pewien sposób życia, w którym nie liczy się prawda, ale pozór, nie szuka się prawdy, ale tego, co efektowne, sensacji, i pod pretekstem prawdy w rzeczywistości niszczy się ludzi, pragnie się niszczyć i kreować jedynie samych siebie na zwycięzców". ...
Pompae diaboli to świat, który zostaje sprowadzony do diabelskiego widowiska z pychą w centrum, pychą jako mistrzem ceremonii. Powabność diabła przybiera tu ostatecznie nieskłamaną postać: krwawej rozprawy z życiem i królowania śmierci.
Znowu słowo komentarza. Andersen, genialny bajkopisarz XIX wieczny, w bajce "Królowa śniegu", opisuje jak to szatan sporządził lustro, w którym cała rzeczywistość odbijała się przemieniona, jako zła i brzydka. Diabły chciały to swoje dzieło pokazać Bogu, ale gdy unosiły zwierciadło w górę, do nieba, wypadło im z rąk i roztrzaskało się na miliony okruchów. Gdy taki okruch wpadł jakiemuś człowiekowi do oka, zaczynał widzieć otaczający świat zniekształcony i brzydki. A jeśli następnie ten okruch dostał się do serca człowieka, zmieniał je w bryłę lodu, i tylko miłość mogła takiego nieszczęśnika uwolnić. Tak czyni Gerda, bohaterka bajki, poświęcając się by ocalić przyjaciela. Podobnie jest z tą pompae diaboli, nazywanej też ekstrementem diabła. Zatruwa on nasze wiszenie świata, a w następstwie zmienia nasze serce w kamień, czyniąc je nieczułym.
Autor wskazuje w zakończeniu na realny sposób wyjścia z tej sytuacji.
Pokora jest decydująca; pokora jest znakiem zbawienia. Poczucie zależności od Boga, uważność okazana bliźniemu, ustąpienie mu - są decydujące. I nie jest to rzecz drugorzędna; jest to kwestia absolutnie kluczowa dla drogi z bez-bożności do po-bożności. Prawie rówieśnik Apollona, syryjski ojciec Afrahat uczył kilkanaście wieków temu: "Pokorni są prości, cierpliwi, kochani, konsekwentni, prawi, potrafią czynić dobro, są roztropni, pogodni, mądrzy, spokojni, czynią pokój, są gotowi się nawrócić, życzliwi, głębocy, rozważni, piękni i upragnieni. ...
Uwolnienie od pychy równa się zruceniem ciężaru.
